วิทยาลัยสงฆ์นครลำปาง มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ได้รับการอนุมัติให้จัดตั้ง โดยยกฐานะโครงการขยายห้องเรียนวิทยาเขตแพร่ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ตามข้อกำหนดมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เรื่อง การจัดตั้งวิทยาลัยสงฆ์นครลำปาง พุทธศักราช ๒๕๕๕ เมื่อวันที่ ๒๖ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๕๕ โดยได้ประกาศในพระราชกิจจานุเบกษา หน้า ๕๙ เล่มที่ ๑๓๐ ตอนพิเศษ ๑๕ ง วันที่ ๑ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๖
ทั้งนี้ ก่อนที่จะเป็นวิทยาลัยสงฆ์นครลำปาง ด้วยความตั้งใจที่จะพัฒนายกระดับการศึกษาของคณะสงฆ์จังหวัดลำปางของ พระเดชพระคุณ พระสุนทรมุนี (จันทร์ กตปุญฺโญ) รองเจ้าคณะจังหวัดลำปาง (พระราชธรรมาลังการ ที่ปรึกษาเจ้าคณะจังหวัดลำปาง) ได้เห็นความสำคัญการศึกษาของพระภิกษุและสามเณรในระดับอุดมศึกษา จึงได้ปรึกษาทิศทางการศึกษาของคณะสงฆ์จังหวัดลำปาง และได้รับความเห็นชอบจากคณะสงฆ์จังหวัดลำปาง ซึ่งในขณะนั้น พระเดชพระคุณ พระราชคุณาภรณ์ เจ้าคณะจังหวัดลำปาง มอบหมายให้ดำเนินการโดยขยายห้องเรียนจากวิทยาเขตแพร่ มาเปิดทำการเรียนการสอน ณ ห้องเรียนวัดบุญวาทย์วิหาร เลขที่ ๑ ถนนบุญวาทย์ ตำบลหัวเวียง อำเภอเมืองลำปาง จังหวัดลำปาง เมื่อวันที่ ๑๔ พฤษภาคม ๒๕๔๔ เป็นต้นมา และได้รับความเห็นชอบจากสภามหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย มีมติให้เปิดการเรียนการสอนได้ตั้งแต่วันที่ ๒๗ มีนาคม ๒๕๔๕ เป็นต้นมา ซึ่งมีพัฒนาการตามลำดับดังต่อไปนี้
พ.ศ. ๒๕๔๔ : ระดมทุน ๓ ล้านบาทเพื่อขอจัดตั้ง ห้องเรียนวัดบุญวาทย์วิหาร
พ.ศ. ๒๕๔๕ : ได้รับการอนุมัติจากสภามหาวิทยาลัยให้เปิดการเรียนการสอน คณะพุทธศาสตร์ สาขาวิชาศาสนา สำหรับพระภิกษุ/สามเณร ในวันที่ ๒๗ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๔๕
พ.ศ. ๒๕๔๖ : เปิดสอนหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพครู (ป.วค.)
พ.ศ. ๒๕๔๘ : เปิดสอนหลักสูตรประกาศนียบัตรการบริหารกิจการคณะสงฆ์ (ป.บส.)
พ.ศ. ๒๕๔๙ : เปิดสอนหลักสูตรพุทธศาสตรบัณฑิต คณะสังคมศาสตร์ สาขาวิชารัฐศาสตร์ วิชาเอกการเมืองการปกครอง
พ.ศ. ๒๕๕๐ : เปิดสอนหลักสูตรพุทธศาสตรบัณฑิต คณะพุทธศาสตร์ สาขาวิชาพระพุทธศาสนา (สำหรับคฤหัสถ์)
พ.ศ. ๒๕๕๑ : เปิดสอนหลักสูตรพุทธศาสตรบัณฑิต คณะครุศาสตร์ สาขาวิชาการสอนพระพุทธศาสนา (สำหรับภิกษุ/สามเณร)
พ.ศ. ๒๕๕๒ : เปิดสอนหลักสูตรพุทธศาสตรบัณฑิต คณะสังคมศาสตร์ สาขาวิชารัฐศาสตร์ วิชาเอกการปกครอง (สำหรับคฤหัสถ์)
พ.ศ. ๒๕๕๕ : ได้รับการอนุมัติให้ยกฐานะขึ้นเป็น “วิทยาลัยสงฆ์นครลำปาง” เมื่อวันที่ ๒๖ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๕๕ โดยได้ประกาศในพระราชกิจจานุเบกษา หน้า ๕๙ เล่มที่ ๑๓๐ ตอนพิเศษ ๑๕ ง วันที่ ๑ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๖
ปีการศึกษา ๒๕๕๕ : ใช้พุทธศาสตรบัณฑิต คณะพุทธศาสตร์ สาขาวิชาพระพุทธศาสนา หลักสูตรปรับปรุง พ.ศ.๒๕๕๕
ปีการศึกษา ๒๕๕๕ : ใช้พุทธศาสตรบัณฑิต คณะสังคมศาสตร์ สาขาวิชารัฐศาสตร์ หลักสูตรปรับปรุง พ.ศ.๒๕๕๕
ปีการศึกษา ๒๕๕๖ : ใช้พุทธศาสตรบัณฑิต คณะครุศาสตร์ สาขาวิชาการสอนพระพุทธศาสนาและจิตวิทยาแนะแนว หลักสูตรปรับปรุง พ.ศ.๒๕๕๖
ปีการศึกษา ๒๕๕๙ : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาลัยสงฆ์นครลำปางได้มีการเปิดสอนหลักสูตรมหาบัณฑิต ปริญญาโท สาขาวิชาพระพุทธศาสนา
ปีการศึกษา ๒๕๖๐ : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาลัยสงฆ์นครลำปางได้มีแผนเคลื่อนย้ายสถานที่การเรียนการสอนจากเดิม คือ วิทยาลัยสงฆ์นครลำปาง ตำบลหัวเวียง อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง ไปยังสถานที่ใหม่ คือ วิทยาลัยสงฆ์นครลำปาง เลขที่ ๖๖๒ หมู่ที่ ๒ ตำบลศาลา อำเภอเกาะคา จังหวัดลำปาง ในปีการศึกษา ๒๕๖๐
ปัจจุบัน วิทยาลัยสงฆ์นครลำปาง มุ่งพัฒนาการศึกษาระดับอุดมศึกษา ภายใต้ปรัชญาของมหาวิทยาลัย “จัดการศึกษาพระพุทธศาสนา บูรณาการกับศาสตร์สมัยใหม่ พัฒนาจิตใจและสังคม”
